Podstawowe wymagania wobec stali narzędziowych

Jak sugeruje nazwa materiałów zgodnie z obowiązującą klasyfikacją, stale narzędziowe są wykorzystywane do produkcji narzędzi, a także elementów przyrządów pomiarowych i odpowiedzialnych uchwytów. Kluczowe wymagania dotyczące stali narzędziowych są związane z twardością, odpornością na ścieranie i wysoką hartownością. Zerknijmy na podział stali opisany w PN EN ISO 4957:2018-09 i ogólne wymagania dotyczące stali narzędziowych.

Zakres normy  PN EN ISO 4957:2018-09

Informacje dotyczące podstawowych wymagań wobec stali narzędziowych znajdziemy w najnowszej normie  PN EN ISO 4957:2018-09 pt. Stale narzędziowe. Dokument określa wymagania dla następujących rodzajów materiałów:

  • stale narzędziowe niestopowe do pracy na zimno,
  • stale narzędziowe stopowe do pracy na zimno,
  • stale narzędziowe stopowe do pracy na gorąco,
  • stale szybkotnące.

Wymagania stawiane stalom narzędziowym są zróżnicowane, gdyż pracują one w różnych warunkach, jednak zawsze dążymy do tego samego: zależy nam na osiągnięciu jak największej trwałości narzędzia, dlatego podstawowe wymagania są takie same. Zaznaczmy tutaj, że stal narzędziowa to nie zawsze stal jakościowa, ale może nią być.

Twardość, odporność na zużycie ścierne i hartowność stali narzędziowych

Stale narzędziowe musi charakteryzować wysoka twardość, najczęściej to więcej niż 60 HRC (podstawową rolę odgrywa więc węgiel). Narzędzie musi być twardsze niż obrabiany materiał, jednak stal musi też zachowywać ciągliwość i cechować się odpornością na pękanie. Stale narzędziowe muszą być odporne na zużycie ścierne; kluczowa jest też odpowiednia hartowność, która zapewni niezbędną grubość warstwy martenzytycznej. Dodatkowymi warunkami mogą być np. stabilność wymiarów, czy odporność korozyjna na oddziaływanie czynników aktywnych chemicznie.

 

piła